– Jaką instalację elektryczną chciałby Pan mieć?
– Chciałbym taką dobrą i tanią 🙂
– A po co Panu dwie instalacje?
Czym właściwie jest “dobra instalacja” i czy musi być droga? Zapraszam do lektury.
Czym właściwie jest dobra instalacja w mieszkaniu czy domu? Na to pytanie nie ma jednej prostej odpowiedzi – to kwestia indywidualna.
Przepisy i Normy wyznaczają jedynie minimalne wymagania od instalacji elektrycznej. Taka instalacja będzie najtańsza, ale jednocześnie będzie miała najniższą funkcjonalność i poziom bezpieczeństwa.
W uproszczeniu Rozporządzenie nakazuje jako zabezpieczenie stosowanie wyłączników różnicowo-prądowych oraz wyłączniki nadmiarowo-prądowe a w kwestii podziału na obwody wyodrębnione: oświetlenia, gniazd wtyczkowych ogólnego przeznaczenia, gniazd wtyczkowych w łazience, gniazd wtyczkowych do urządzeń odbiorczych w kuchni oraz obwody do odbiorników wymagających indywidualnego zabezpieczenia.
W praktyce można wykonać instalację zabezpieczoną jednym wyłącznikiem różnicowo-prądowym oraz 4 wyłączników nadmiarowo-prądowych (zwanych także “esami”, “bezpiecznikami”), a jeśli mamy urządzenia wymagające indywidualnego zabezpieczenia – dodatkowym wyłącznikiem różnicowo-prądowym.
Taka instalacja będzie stosunkowo tania i często jest spotykana w “deweloperce” czy wręcz “patodeweloperce” – absolutne, ustawowe minimum – taniej już się nie da :).
Poniżej przykład takiego wykonania dla instalacji 3F i 1F:
Taka instalacja będzie spełniała obecnie obowiązujące przepisy, ale czy będzie dobra?
Zaletą będzie cena i czas wykonania.
A wady? Jest ich więcej – poniżej przykładowe:
1. Uszkodzenie w instalacji (nawet drobne) gdy zadziała wyłącznik różnicowo-prądowy – powoduje odłączenie zasilania w całym domu czy mieszkaniu. Do czasu usunięcia uszkodzenia. Zdiagnozowanie problemu będzie trudniejsze.
2. Podłączenie uszkodzonego urządzenia powodujące zadziałanie wyłącznika różnicowo-prądowego także powoduje odłączenie zasilania w całym domu czy mieszkaniu. Część urządzeń jest wrażliwa na nagły zanik zasilania.
3. Ograniczenia w użytkowaniu urządzeń – limit 3600W dla wszystkich urządzeń podłączonych do danego obwodu na dłużej (artykuł o zabezpieczeniach). Dla przykładu – urządzenia w łazience: pralka ok. 2000W + suszarka do włosów też ok. 2000W już ten limit przekracza. Włączenie suszarki w czasie prania może doprowadził do zadziałania zabezpieczenia i wyłączenia obu tych urządzeń. Podobnie w kuchni – np. mikrofalówka ok. 1000W, czajnik 2000W i robot – już przekraczają limit.
4. Ryzyko pojawienia się napięcia międzyfazowego 400V w gniazdach i na oświetlaniu – w przypadku przerwy w ciągłości przewodu N – co może doprowadzić do uszkodzeń tych urządzeń.
– Stosowanie tańszych wyłączników różnicowo-prądowych typu AC nie zabezpiecza w przypadku “upływu” prądu wyprostowanego jednopolówko – uszkodzeń np. urządzeń z zasilaczami impulsowymi – jak sprzęt RTV i komputerowy, ściemniaczy oświetlenia, zasilaczy LED-ów, ładowarek do telefonów/laptopów, niektórych suszarek do włosów dwubiegowych, itp
W jaki więc sposób wyeliminować te wady? Przykładowe rozwiązania:
1 i 2. Zastosowanie większej ilości wyłączników różnicowo-prądowych – w przypadku zadziałania jednego część instalacji nadal funkcjonuje poprawnie. Przy odpowiednim podziale na obwody można zachować funkcjonalność mieszkania czy domu do czasu naprawy – będzie działać część gniazd i oświetlenia.
3. Podział na większą ilość obwodów – szczególnie w łazience (wydzielony obwód dla pralki i gniazd ogólnych) czy kuchni (wydzielone obwody dla lodówki, mikrofali, piekarnika i gniazd ogólnego przeznaczenia).
4. Stosowanie wyłączników różnicowo-prądowych 1F dla obwodów 1F i 3F dla obwodów 3F. W przypadku pojawienia się napięcia międzyfazowego dla wyłącznik różnicowo-prądowy powinien zadziałać chroniąc urządzenia.
5. Stosowanie wyłączników różnicowo-prądowych typu co najmniej typu A.
Wymienione wady i rozwiązania to tylko najpopularniejsze wady. Może być ich znacznie więcej, a rozwiązania nie w każdym przypadku mogą być możliwe do zastosowania lub skuteczne. Każdy przypadek należy rozważać indywidualnie.
Poniżej przykład rozbudowanej i funkcjonalnej rozdzielnicy mieszkaniowej:
Jak widać różnica w ilości zastosowanych aparatów jest znacząca (w porównaniu do pierwszych przykładów), podobnie przewodów i rodzaju aparatów (np. zastosowanie RCD typu A zamiast typu AC). Taki układ instalacji (w tym konkretnym przypadku) eliminuje wymienione problemy, zwiększa bezpieczeństwo i funkcjonalność instalacji.
Te różnice wpływają na koszty wykonania instalacji – zarówno na koszt materiałów jak i pracy potrzebnej do wykonania instalacji. Dlatego funkcjonalniejsza i bezpieczniejsza instalacja będzie droższa niż znacznie prostsza. W zależności od konkretnego przypadku i np. położenia rozdzielnicy różnice w cenie będą różne.
Kolejnym elementem wpływającym na cenę instalacji jest jakość materiałów i sposób wykonania – instalacje przykrywamy często drogimi materiałami – warto o tym pamiętać.
Która instalacja będzie więc “dobra”? To kwestia indywidualna, a pokazane dwa przykłady nie są jedynymi możliwymi rozwiązaniami. Są także rozwiązania pośrednie, będące kompromisem pomiędzy funkcjonalnością i bezpieczeństwem, a kosztem wykonania. Nikogo chyba nie trzeba przekonywać, ze na bezpieczeństwie nie warto oszczędzać, natomiast można np. ograniczyć ilość obwodów analizując potrzeby i sposób użytkowania.
W niektórych przypadkach już niewielkie modyfikacje pozwolą na poprawę bezpieczeństwa czy funkcjonalności, w innych będą koniczne istotne zmiany.
P.S. Omawiane przykłady dotyczą instalacji klasycznych, typowych stosowanych w domach i mieszkaniach. Nie uwzględniają np. układu w gwiazdę czy zastosowania systemów automatyki domowej.
Budujesz lub remontujesz dom, mieszkanie ? Chciałbyś mieć dobrą, funkcjonalną, nowoczesną, bezpieczną instalację elektryczną?
Słuchamy naszych Klientów, doradzamy, a następnie wykonujemy nową lub przerabiamy istniejącą instalację – dopasowaną do Twoich wymagań.
Współpracujemy z architektami na etapie projektowania.
Zapraszamy do kontaktu: tel: +48534077901, info@smarthomekr.pl
