Instalacje elektryczne Kraków

Przewody w domowych instalacjach elektrycznych

Rodzaje, przekroje, kolory przewodów elektrycznych stosowanych w domowych instalacjach elektrycznych – współczesnych i starszych.

W tym artykule poruszane kwestie dotyczą instalacji wewnętrznych, standardowych, stosowanych w domach i mieszkaniach

Zarezerwowane kolory, wymagane przekroje i ilości żył okablowania w domach i mieszkaniach. Zasady stosowania i spotykane błędy.

Rodzaje przewodów – materiał

Obecnie w wewnętrznych instalacjach w domach i mieszkaniach stosuje się przewody wykonane z miedzi. Wynika to wprost z Rozporządzenia (stan prawny na rok 2023) – Paragraf 183.1, pkt. 9: „W instalacjach elektrycznych należy stosować […] przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wyłącznie z miedzi, jeżeli ich przekrój nie przekracza 10 mm2”.
W starszych instalacjach można jednak spotkać przewody aluminiowe. W przypadku przewodów o przekroju większym niż 10mm2 – np. WLZ można nadal stosować przewody aluminiowe, których główną zaletą jest niższa cena.

W tym artykule nie są poruszane kwestie dotyczące urządzeń wymagające indywidualnego zasilania i zabezpieczenia. Więcej na temat doboru przewodów na przykładzie WLZ.

W przypadku napraw, częściowych modyfikacji, włączeń przewodów o przekrojach ponad 10mm2 wymagających połączenia przewodów miedzianych i aluminiowych należy zastosować odpowiednie złączki – np. Wago z pastą do takich połączeń lub mosiężne – nie należy bezpośrednio łączyć przewodów aluminiowych z miedzianymi.

Łącznik światła

Rodzaje przewodów – drut, linka

Powszechnie spotyka się przewody których żyły wykonane są z pojedynczego drutu lub splotu cienkich drucików (linki). Zaletą linki jest elastyczność (która może być także wadą), dlatego częsato jest stosowana do połączeń elastycznych – np. w przewodach zasilających do urządzeń.
W Polsce do wykonywania instalacji elektrycznych najczęściej stosuje się przewody układane wtynkowo jednodrutowe, płaskie np. YDYp-żo 3×2,5, 5×2,5, 3×1,5, 4×1,5.
Stosowanie przewodów płaskich jednodrutowych ma wiele praktycznych zalet, wpływających na koszt wykonania instalacji – np. możliwość układania wtynkowo zachowując minimalną grubość przykrycia tynkiem 5mm (w przypadku przewodów okrągłych byłaby potrzebna grubsza warstwa tynku lub bruzdowanie i układanie przewodów w bruzdach), brak konieczności zaciskania tulejek (możliwość łatwego łączenia w zaciskach łączników i gniazd lub złączkach sprężynowych).

Kolory żył

Niezależnie od materiału, przekroju, rodzaju przewodu stosuje się odpowiednią dla funkcji kolorystykę. Dla przewodu ochronnego PE zarezerwowany jest kolor izolacji zółto-zielony, dla przewodu neutralnego N niebieski. Przewód ochronno neutralny (PEN) należy oznaczyć kolorem zarówno żółtozielonym jak i niebieskim. W przypadku zmiany funkcji przewodu należy trwale oznakować co najmniej oba końce przewodu właściwym kolorem. Można to wykonać np. koszulkami termokurczliwymi o właściwym dla funkcji kolorze.

Pozostałe kolory nie są zarezerwowane i przypisane do funkcji, jednak przyjęło się w Polsce stosowanie kolorów brązowego, czarnego i szarego dla przewodów fazowych.

Zaciskarka do tulejek

Przekroje i ilości żył

Standardowo we współczesnych instalacjach mieszkaniowych stosuje się przekroje żył 1,5mm2 oraz 2,5mm2. Rzadziej występują przewody o przekroju 4mm2.
Minimalny przekrój przewodów układanych na stałe wynosi 1,5mm2 (ze względu na wytrzymałość mechaniczną), więc nie stosuje się w instalacjach elektrycznych przewodów o mniejszych przekrojach. Wymóg ten dotyczy jedynie przewodów układanych na stałe, w odbiornikach często stosuje się znacznie mniejsze przekroje.

Standardowo stosuje się przewody o przekroju 1,5mm2 dla oświetlenia, 2,5mm2 dla gniazd. Większe przekroje stosuje się rzadko, dla urządzeń wymagających indywidualnego zabezpieczenia i zasilania. Wynikają z tego zabezpieczenia dla poszczególnych obwodów – standardowo stosuje się B10A dla przewodów 1,5mm2 i B16A dla przewodów 2,5mm2. Więcej o zabezpieczeniach.

Minimalna ilość żył to 3 – wynika to pośrednio z Rozporządzenia –  „Należy stosować oddzielny przewód ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych” – wymagana jest żyła PE, N a do zasilania potrzebna jest jeszcze L – to już 3 żyły dla obwodów 1-fazowych. Wynikają z tego także kolory 2 żył – żółto-zielony dla PE i niebieski dla N.
W przypadku odbiorników 3-fazowych także stosujemy oddzielne przewody PE i N oraz 3 przewody fazowe – co daje łącznie 5 żył.

Dla oświetlenia stosuje się przewody 3×1,5mm2, 4×1,5mm2, 5×1,5mm2. Tu także istotny jest obowiązek stosowania żył PE i N, do łącznika wystarczy więc 3-żyłowy przewód. Od łącznika zależnie od ilości niezależnie załączanych źródeł światła – 4 lub 5 żył. Dla połączenia łączników schodowych lub schodowych i krzyżowych stosuje się przewody 4 lub 5 żyłowe (zazwyczaj wystarczające są 4-żyłowe).

Często spotykane błędy

Chyba najczęściej spotyka się błąd polegający na zmianie funkcji przewodu bez trwałego oznakowania tej zmiany. Dotyczy to szczególnie wykorzystania żyły PE jako jednej z fazowych. Jest to ułatwienie np. w przypadku montażu oprawy z większą ilością niezależnych źródeł światła. Takie postępowanie może prowadzić do porażenia, dlatego warto zachować szczególną uwagę i sprawdzać funkcję przewodu.

Częstym błędem jest także stosowanie niewłaściwych przekrojów przewodów. Nie zmienia się przekroju w danym obwodzie poza wyjątkami i sposobami opisanymi w Normach. W praktyce często widuje się podłączenie oświetlenia przewodem 1,5mm2 do obwodu gniazd zabezpieczonego wyłącznikiem nadprądowym B16A.

Niewłaściwe zabezpieczenia. Wymiana zabezpieczeń na „mocniejsze”, czyli o większym prądzie znamionowym i/lub innej charakterystyce może powodować przekroczenie wytrzymałości prądowej długotrwałej i doprowadzić do uszkodzenia izolacji, pożaru, porażenia. Dotyczy to szczególnie gniazd do których podłaczone są urządzenia o zbyt dużej mocy lub zbyt wiele urządzeń pracujących jednocześnie. Zabezpieczenia powinny być dobrane do okablowania aby skutecznie chronić instalacje przed skutkami zwarć czy przeciążeń.

Instalacje elektryczne Kraków
Przegląd prywatności

Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.